بلوک‌های سنگی عظیمی که زمانی بخشی از دروازۀ باشکوه «فانوس دریایی اسکندریه» بودند، به‌تازگی از بستر دریای مدیترانه بیرون کشیده شده‌اند. در این عملیات ۲۲ عدد از بزرگ‌ترین بلوک‌های سنگی، از جمله سرستون‌ها، آستانه در، صفحات پایه و یک پایه‌ستون که در دوران بطلمیوسی به سبک مصر باستان ساخته شده‌اند، از آب بیرون آورده شدند.
به گزارش بلاگ جعبه، فانوس دریایی عظیم اسکندریه که به عنوان یکی از عجایب هفتگانۀ جهان باستان شناخته می‌شود، در قرن سوم پیش از میلاد در جزیره فاروس و در دوران حکومت بطلمیوس دوم ساخته شد. این فانوس با ارتفاعی بیش از ۱۰۰ متر، برای قرن‌ها بلندترین سازه دست‌ساز بشر به شمار می‌رفت. این سازه نزدیک به ۱۶۰۰ سال پابرجا بود، تا اینکه در سال ۱۳۰۳ میلادی بر اثر زلزله‌ای شدید به شدت آسیب دید، متروکه شد و سنگ‌های باقی‌مانده‌ی آن برای ساخت یک قلعه مورد استفاده قرار گرفتند.
ویرانه‌های زیرآبی این فانوس در سال ۱۹۶۸ دوباره کشف شد، اما تا سال ۱۹۹۴ مورد کاوش جدی قرار نگرفت. در آن زمان باستان‌شناس فرانسوی «ژان-ایو امپرو» گروهی از غواصان را رهبری کرد تا بیش از ۳۳۰۰ قطعه از اجزای این فانوس (از جمله مجسمه‌های ابوالهول، ستون‌ها، پایه‌های طاق و بلوک‌های گرانیتی تا وزن ۶۰ تن) را ثبت و مستندسازی کنند.
از آن زمان تاکنون ۳۶ قطعه شامل ستون‌ها و تندیس‌ها از زیر آب بیرون آورده شده‌اند و حدود صد قطعه دیگر نیز به‌صورت دیجیتال زیر آب اسکن شده‌اند. اکنون برنامه‌ای جدید به نام PHAROS آغاز شده که در آن، سنگ‌های سازه‌ای بسیار بزرگ با وزن‌هایی تا ۸۰ تن از دریا بیرون کشیده می‌شوند.
هدف این عملیات چشمگیر، بررسی و اسکن دقیق این عناصر معماری است تا به مجموعه‌ای شامل بیش از ۱۰۰ بلوک که در یک دهه گذشته اسکن شده‌اند، افزوده شوند. این بلوک‌ها به مهندسان داوطلب در بنیاد «داسو سیستم» سپرده می‌شود. آن‌ها مانند تکه‌های یک پازل بزرگ باستان‌شناسی، هر قطعه را به‌طور مجازی تحلیل و جایابی می‌کنند. با استفاده از شبیه‌سازی علمی و فضاهای مجازی، تیم مهندسی فرضیه‌هایی درباره نحوه ساخت و فروریختن فانوس را آزمایش خواهد کرد و یک مدل دیجیتال کامل از این بنای از‌دست‌رفته می‌سازد. این مدل مجازی شکوه اصلی فانوس را بازسازی می‌کند و بازدیدکنندگان می‌توانند آن را طوری تجربه کنند که گویی در محل واقعی آن قرار دارند.
یافته‌های این پروژه در کنار داده‌های موجود، اطلاعات ارزشمندی درباره معماری منحصر‌به‌فرد فانوس فراهم می‌کنند و این اتفاق بسیار مهمی است زیرا هیچ فانوس دریایی بزرگ و باستانی دیگری تا امروز باقی نمانده است. فانوس اسکندریه نخستین نمونه از نوع خود بود و شناخت تاریخ آن می‌تواند سرنخ‌هایی مهم درباره نحوه ساخت و علت فروپاشی آن ارائه دهد.
منبع: فرادید
