- شیرآلات اهرمی امروزه به یکی از پرکاربردترین و محبوبترین انواع شیر در آشپزخانهها، حمامها و سرویسهای بهداشتی تبدیل شدهاند.
سهولت استفاده، طراحی مدرن و امکان کنترل همزمان جریان و دمای آب، دلایل اصلی محبوبیت این شیرهاست. با این حال، همانند هر وسیله مکانیکی دیگر، شیرآلات اهرمی نیز در طول زمان ممکن است دچار مشکلاتی شوند که نیاز به بررسی و رفع دارند. دو ایراد شایع در این دسته از شیرآلات، سفت شدن شیر اهرمی و هرز شدن شیر آب است. در این مقاله به بررسی علل بروز این مشکلات، روشهای پیشگیری و راهکارهای رفع آنها میپردازیم.
علت سفت شدن شیر اهرمی
سفت شدن شیر اهرمی به دلایل مختلفی رخ می دهد. علت سفت شدن شیر اهرمی محکم کردن بیش از حد مهره کارتریج است که فشار زیادی بر روی کارتریج وارد و حرکت روان دسته را مختل می کند یا تجمع رسوب آب بر روی کارتریج شیر اهرمی. کارتریج وظیفه اصلی ترکیب آب سرد و گرم و کنترل جریان آب را بر عهده دارد و به واسطه یک مهره در جای خود محکم می شود. در صورتی که این مهره بیش از اندازه سفت شود حرکت سرامیک های آن بر روی یکدیگر دچار مشکل شده و دسته اهرمی سفت می شود. علاوه بر این، تجمع آهک و رسوبات موجود در آب، بهویژه در مناطقی که آب سخت دارند، باعث میشود حرکت دسته اهرمی روان نباشد و کاربر برای باز و بسته کردن شیر نیاز به فشار بیشتری داشته باشد.
روش رفع سفت شدن شیر اهرمی
گاهی علت سفت شدن اهرم شیر، بیش از حد سفت بسته شدن مهره نگهدارنده کارتریج است. وقتی مهره بیش از اندازه محکم شود، به کارتریج فشار وارد کرده و حرکت آن را سخت میکند. در نتیجه، باید این قطعه را دوباره با فشار مناسب در جای خود محکم کنید:
- ابتدا جریان آب را قطع کنید.
- دسته و کاور شیر را باز کنید.
- مهره نگهدارنده کارتریج را کمی شل کنید. (به صورت علمی و دقیق مهره کارتریج باید با فشار 8 تا 12 نیوتن متر در جای خود بسته شود و این فشار با ترک متر کنترل شود. اما می توانید با آزمون و خطا و تجربه این عملیات را انجام دهید.)
- دوباره دسته را سر جای خود نصب کنید و حرکت اهرم را تست کنید.
نگهداری و پیشگیری از سفت شدن شیر اهرمی
برای جلوگیری از سفت شدن شیر اهرمی بهتر است هر چند سال یکبار عملیات سادهای مانند تمیزکاری کارتریج و روانکاری قطعات داخلی مانند واشر و اورینگ انجام شود. استفاده از فیلتر یا سختیگیر آب نیز میتواند تأثیر زیادی در کاهش رسوبگذاری داشته باشد. در صورتی که کارتریج دچار فرسودگی جدی شده باشد، بهترین راهحل تعویض کامل آن با یک کارتریج سلامت است.
علت هرز شدن شیر آب
هرز شدن شیر آب به معنای آن است که هنگام بازکردن دسته شیر اهرمی، کنترلی روی میزان جریان آب وجود ندارد مثلاً دسته به جای خود بر میگردد و آب بسته می شود یا فشار آب به میزان بالا و پایین آوردن دسته تناسبی ندارد. مشکل هرز شدن شیر آب بیشتر به دلیل خرابی کارتریج شیر، شل بسته شدن مهره کارتریج و در کل اشکال در ارتباط مکانیکی بین دسته و کارتریج پیش می آید و در نتیجه فرمان کاربر به درستی به شیر منتقل نمیشود یا اجزای شیر در وضعیت تعیین شده باقی نمی مانند.
روش رفع هرز شدن شیر آب
هرز شدن شیر آب گاهی به علت شل بودن مهره کارتریج اتفاق میافتد. در این حالت، دسته شیر بهدرستی درگیر نمیشود و هنگام چرخاندن، کارتریج به درستی عمل نمی کند. برای برطرف کردن این مشکل به این روش عمل کنید:
- ابتدا شیر فلکه آب یا شیر پیسوارها را ببندید.
- دسته و کاور شیر را باز کنید.
- مهره کارتریج را بررسی کنید. اگر شل بود، با آچار مناسب آن را محکم کنید (به صورت علمی و دقیق مهره کارتریج باید با فشار 8 تا 12 نیوتن متر در جای خود بسته شود و این فشار با ترک متر کنترل شود. اما می توانید با آزمون و خطا و تجربه این عملیات را انجام دهید.)
- دسته را مجدداً نصب کنید و شیر را تست کنید تا عملکرد آن طبیعی شود.
ارتباط بین سفت شدن و هرز شدن شیر آب
گرچه سفت شدن و هرز شدن شیر آب دو مشکل متفاوت به نظر میرسند، اما هر دو ریشه مشترکی در فشار نادرست بسته شدن مهره کارتریج یا مشکل در خود کارتریج دارند. سفت شدن شیر اهرمی که به علت فشار زیاد بستن مهره کارتریج رخ می دهد و هرز شدن شیر آب که به دلیل فشار کم مهره کارتریج پیش می آید. علاوه بر این، یکی از عوامل اساسی در بروز مشکلاتی مانند سفت شدن یا هرز شدن شیر آب، کیفیت پایین یا سخت بودن آب شهری است. آبهای سخت، به دلیل داشتن املاح زیاد کلسیم و منیزیم، بیشتر مستعد ایجاد رسوب در قطعات داخلی شیر هستند. استفاده از دستگاههای تصفیه آب یا سختیگیر میتواند راهکاری مؤثر برای کاهش این معضل باشد. خوشبختانه، همانطور که مطرح شد، برطرف کردن این مشکلات تنها با شناخت اندکی از ساختار و عملکرد قطعات شیرآلات اهرمی امکان پذیر است.
شیرآلات اهرمی به دلیل طراحی زیبا و کارکرد آسان، انتخابی محبوب در منازل و فضاهای تجاری هستند. اما مشکلاتی مانند سفت شدن شیر اهرمی و هرز شدن شیر آب از رایجترین ایراداتی است که در طول زمان ممکن است بروز کند. سفت شدن معمولاً ناشی از رسوب یا سفت بسته شدن مهره کارتریج است و هرز شدن اغلب به دلیل خرابی یا شل بسته شدن مهره کارتریج. با سرویسهای دورهای، استفادهاز آب تصفیهشده و شناخت ساختار شیر آب میتوان این مشکلات را برطرف و از بروز آن ها تا حد زیادی جلوگیری کرد.
